Gegevens

Geschreven: 14 maart 2018

Elke 29,5 dagen is het Nieuwe Maan. De komende is op zaterdag 17 maart om 14:12 in vissen. 
Dit is een Nieuwe Maan die ons met diepe emotionele lagen in contact kan brengen: aan de ene kant met de beperkingen van ons lichaam en onze kwetsbaarheid, aan de andere kant met onze onsterfelijke, spirituele kant. Goed omgaan met deze thema's vraagt veel inlevingsvermogen, zachtheid, intuïtie en zorgzaamheid, zowel naar anderen als naar onszelf toe. Deze Nieuwe Maan kan oude wonden naar boven halen, wat uitermate pijnlijk en verwarrend kan zijn. Tegelijkertijd ligt daarin een grote kans besloten, oud zeer definitief op te ruimen en innerlijk een enorme groei door te maken.

Laten we eens kijken naar de Nieuw Maanshoroscoop:

Deze Nieuwe Maan valt in Nederland in het 9^e huis op 27° maakt een nauwe conjunctie met Chiron op 28° vissen. Direct betrokken bij deze Nieuwe Maan zijn Mars in de laatste graad van boogschutter en Jupiter op 23° schorpioen, met Mars een vierkant, met Jupiter een driehoek.

De laatste graden van vissen

Vrijwel gelijktijdig met deze Nieuwe Maancyclus, die van 17 maart tot 16 april duurt, eindigt ook de zevenjarige reis van Chiron door vissen: één dag na afloop van deze Maancyclus gaat op 17 april Chiron naar ram. Dit wijst op een afronding en voorbereiding op een nieuw begin. In deze maancyclus valt ook Pasen, het feest dat symbool staat voor de lijdensweg en wederopstanding. Net als Chiron zijn eigen wond niet kon genezen, was Jezus aan het kruis niet in staat aan zijn eigen lijden te ontkomen, zelfs niet als zoon van god. Pas door volledige overgave en acceptatie van de situatie, kwam de verlossing en bevrijding.

Chiron leert ons, dat we als mens onvolkomen en kwetsbaar zijn, omdat we aardse wezens zijn. Aan deze ervaring kunnen we niet ontsnappen. Daarom horen leed, pijn, verdriet, hopeloosheid en onmacht bij ons bestaan. Het enige wat we met zulke situaties kunnen doen, is onze innerlijke houding veranderen: toelaten en liefdevol accepteren wat er is geeft rust en werkt transformerend. Dan kunnen we ook de genezende kracht van Chiron ervaren. Heling ontstaat als we in onszelf liefde, acceptatie, rust, respect en verzoening kunnen toelaten. Deze Nieuwe Maan nodigt daartoe uit.

De komende weken vragen om pas op de plaats en bezinning, tijd om de dynamiek van ons eigen innerlijk te onderzoeken, ons af te vragen waarom we voelen wat we voelen en waarom we handelen zoals we handelen. Daarmee kunnen we een zaadje van bewustzijn planten.
Deze Nieuwe Maan kan ons zachter en gevoeliger maken, maar ook kwetsbaarder. Daarom is het belangrijk goed naar onszelf te luisteren en onze emoties serieus te nemen. Mogelijk hebben we wat meer tijd voor onszelf nodig en hebben we behoefte aan stilte en alleen zijn. De buitenwereld kan te hard, te ruw, te luidruchtig overkomen en een sterke behoefte oproepen, ons daarvoor af te schermen.
'Geduld is een schone zaak', luidt een bekend spreekwoord en dat is zeer van toepassing op de komende cyclus. Het is niet verkeerd een situatie of beslissing tweemaal te overdenken en erover te reflecteren. En wellicht komen we een innerlijke onzekerheid of twijfel tegen. Kijk en luister daarnaar en wacht liever even af, want er kan een diepe wijsheid in verborgen liggen.

Mars en Jupiter

Het vierkant met Mars in boogschutter wijst op een spanning tussen afwachten, invoelen en terughoudendheid aan de ene kant en enthousiasme tot actie en doorpakken aan de andere kant.
De driehoek naar Jupiter in schorpioen biedt grote mogelijkheden tot diepgang, verhelderende inzichten en nieuwe wijsheid.

Op collectief vlak komen in deze cyclus in vissen mogelijk thema's naar voren die te maken hebben met milieu, klimaat, schulden of minderheden, zoals asielzoekers en vluchtelingen. Hierbij bestaat het gevaar tot afweer, gevoelens van twijfel, angst of onzekerheid te onderdrukken of overspelen. Maar als dit vermeden kan worden, kunnen ook positieve ontwikkelingen, nieuwe inzichten en verstandige besluiten het resultaat zijn.

Persoonlijk zullen we ons regelmatig op een of ander manier onder druk gezet of uitgedaagd voelen om te handelen, waarbij ook gemakkelijk gevoelens van boosheid en irritatie kunnen ontstaan. Met name als we ons onterecht behandeld, genegeerd of afgewezen voelen, kunnen we een sterke impuls ervaren van ons af te bijten of terug te slaan. Maar dit aspect biedt ook gelegenheid, zaken die moeilijk en gevoelig liggen of lang onuitgesproken zijn, te uiten en bespreekbaar te maken en zo oud zeer op te ruimen en schoon schip te maken. Voorwaarde is dan wel, de ander open en zonder vooroordelen tegemoet te treden, als ook de bereidheid tot luisteren, zodat een gelijkwaardige gesprek kan ontstaan dat de relatie diepgang en nieuwe energie zal geven.

Bedachtzaamheid oefenen kan van onschatbare waarde zijn, als na deze Maan- en Chironcyclus in vissen, de volgende Nieuwe Maan en Chiron in ram komen. In dit teken kunnen gevoelens van boosheid snel opflakkeren en als we niet oppassen, destructief werken. Zo kunnen we deze cyclus ook beschouwen als een voorbereiding op de komende jaren.
Bedachtzaamheid zal gemakkelijker zijn als we een diep gevoel van verbondenheid met mens en natuur, met de wereld om ons heen hebben. Misschien is dat wel de essentie van deze Nieuwe Maan in vissen: het versterken van het gevoel van ingebed zijn in het grote geheel. Zolang we ons voornamelijk door ons ego laten leiden, is de kans groter te lijden onder de angst om te falen, afgewezen te worden, verbittering en eenzaamheid.

Deze Nieuwe Maan herinnert ons eraan, dat we in essentie spirituele wezens zijn en dat er in ons iets is, dat onverwoestbaar is. Iets dat, hoe turbulent, moeilijk of onvoorspelbaar ons leven ook is, altijd blijft leven en intact en heel blijft. Als we met deze laag contact kunnen maken, kunnen we innerlijke rust vinden, van waaruit tegenstellingen kunnen worden overwonnen, verschillen kunnen worden overbrugd en oude wonden kunnen genezen.

Om je bewust met de energie van de Nieuwe Maan te verbinden, kun je het best Kairostijd creëren, je af en toe in stilte terugtrekken, een moment lang al je activiteiten stilleggen en je op je ademhaling concentreren. Stel jezelf dan de vraag: "Wat wil ik loslaten?" "Welke oude pijn speelt mij nog parten?" Voel de pijn  en frustratie ervan en geef jezelf toestemming dat het mag veranderen. Misschien is het nodig, daarvoor een ander te vergeven. Onderzoek of je dat kunt. Mogelijk heb je hier meer tijd voor nodig. Gun die jezelf. Als dat lukt, kun je vrede sluiten en weer opener en vrijer in het leven staan.

Gegevens

Geschreven: 30 december 2017

DE HOROSCOOP VAN 2018

Bovenstaande horoscoop is gemaakt voor Nederland op de lengtegraad van 4°27' OL. Dat is ongeveer de lijn Noordwijk - Roosendaal. Ten oosten van die lijn staat het MC al in kreeft en de AC al in weegschaal; ten westen ervan staat het MC nog in tweelingen en de AC nog in maagd. Het meest oostelijke deel van ons land heeft het MC op 2°33' kreeft en de AC op 1°57' weegschaal. Voor het uiterste westen staat het MC op 29°00' tweelingen en de AC op 29°15' maagd. Alleen voor Neptunus betekent dit dat hij in het westen van het land meer in het 6e huis en in het oosten meer in het 5e huis werkzaam is.

­

Zoals gebruikelijk staat de Zon in de jaarhoroscoop in het 4e huis. Hier staat sinds 2008 ook Pluto. Dit jaar bevindt zich echter ook Saturnus - nog maar net in zijn eigen teken - op het IC. Saturnus beweegt naar Pluto toe en zal in januari 2020 een conjunctie maken. Maar deze conjunctie zal in 2018 al voelbaar zijn want de Zon, verbonden met Venus, staat precies tussen Saturnus en Pluto in en maakt met beide een conjunctie.

­

De intrede van Saturnus in zijn eigen domein kunnen we beschouwen als een opmaat voor de komende conjunctie. Deze planeet staat dan ook centraal in de horoscoop van 2018. Saturnus in eigen teken vraagt beperking tot het wezenlijke, daagt uit tot eigen verantwoordelijkheid en weloverwogen handelen, inclusief alle daarmee samenhangende consequenties. Het vierkant met Chiron, dat door de tekenwisseling naar ram vanaf half april ontstaat, stelt ons de vraag voor wat of wie het echt de moeite waard is zich in te zetten, met name op het gebied van werk, milieu en gezondheid. Wat is aan verandering toe, ook al gaat dit soms tegen weerstanden in gaan? Half mei krijgt dit proces hulp van Uranus, die naar stier gaat en van daaruit een driehoek vormt met Saturnus. Deze driehoek biedt mogelijkheden oude, vastgeroeste patronen en achterhaalde principes (inclusief eigen gedrag, gewoontes en ideeën) aan de kaak te stellen en ze te hervormen. Dat zal ons van oude lasten bevrijden.

­

Het teken steenbok representeert de wijze waarop wij omgaan met ordening, regels, gezag, afspraken, verantwoordelijkheid en principes, die zichtbaar worden in bestaande maatschappelijke en sociale structuren. Pluto vertegenwoordigt het thema omwenteling en transformatie, in die zin dat Pluto ons confronteert met alles, wat vastgeroest, oud en achterhaald is en niet meer bij ons past.

­

Pluto

Pluto is al over de helft van het teken steenbok, waar hij nog tot 2024 zal blijven.
Hij beweegt tot 21°17' steenbok en gaat op 22 april retrograde lopen.
Op 1 oktober gaat hij op 18°45' weer direct lopen.
Aan het eind staat hij op 20°36' steenbok.

­

Toen Pluto, de machtige heer van het ondermaanse, in 2008 het teken steenbok binnenkwam, werden we geconfronteerd met een wereldwijde financiële, economische, sociale en culturele crisis met omgevallen banken, een Arabische Lente, het ontstaan van IS, enorme vluchtelingenstromen en een klimaatcrisis. Allemaal voortekenen van de noodzaak van afbraak van oude vormen en structuren. Ook in het komende jaar zet hij zijn werk voort en we ervaren keer op keer dat alles waar we altijd op konden bouwen, dat onverwoestbaar, onbreekbaar en voor de eeuwigheid gecreëerd leek, ondermijnd en afgebroken wordt. Nu Pluto het laatste deel van steenbok gaat doorlopen, zullen ook meer en meer bazen, gezagsdragers, leiders en andere autoriteiten tot aan politieke machthebbers en multinationals het moeten ontgelden. Daardoor kunnen de confrontaties heftiger worden, want aangezien zij de macht hebben, zullen ze nog wel enige tijd compromisloos hun machtsposities blijven verdedigen.
De turbulente wereld waarin we al enige tijd leven, grijpt diep in ons persoonlijke leven in. En dit brengt een steeds grotere behoefte aan stabiliteit, zekerheid en controle met zich mee. Als gevolg daarvan zien we aan de ene kant dat sterke leiders met dubieuze machtsbelangen worden gekozen en banken en multinationals hun machtposities proberen te versterken, aan de andere kant zien we ook initiatieven ontstaan, waarin een eigen verantwoordelijkheid voor het wel en wee van de wereld hoog in het vaandel staat.

­

Saturnus

­

Saturnus is aan het begin van het jaar nog maar net 10 dagen in steenbok.
Hij beweegt tot 9°09' steenbok en gaat op 18 april retrograde lopen.
Op 6 september gaat hij op 2°33' weer direct lopen.
Aan het eind van het jaar staat hij op 11°22' steenbok en is hij Pluto tot op 9° genaderd.

­

Saturnus is de planeet van de structuur en vormgeving en nu deze planeet het steenbokteken is binnen gegaan, is te verwachten dat gaandeweg de door Pluto in steenbok ingezette hervormingen steeds meer gestalte zullen gaan krijgen. In de tijd dat Saturnus door steenbok loopt en Pluto nadert, zijn er verschillende periodes waarin de naderende Saturnus-Pluto-conjunctie van 2020 de nodige extra aandacht krijgt en er impulsen zullen zijn deze conjunctie gestalte te geven.
Om te beginnen de drie weken rond de jaarwisseling: De intrede van Saturnus in het steenbokteken op 20 december wordt vergezeld door de Zon. De Zon maakt op 9 januari een conjunctie met Pluto en brengt in deze periode als het ware het bewustzijn van Saturnus naar Pluto.
Van 13 tot 24 januari 2018 doet Mercurius hetzelfde.
Aan het begin van de zomer gebeurt iets vergelijkbaars als eerst Mercurius en aansluitend de Zon in de oppositie van Saturnus en Pluto voorbijtrekken.

­

Op weg naar de Saturnus-Pluto-conjunctie

­

Een mooie illustratie van wat de Saturnus-Pluto-conjunctie in steenbok kan bieden, is de vergelijking met de historische gebeurtenis van de reformatie. Tot het begin van de 16e eeuw was de handel met aflaten, waarmee je boetedoening kon afkopen, een uiterst lucratieve business voor de katholieke kerk. Tot Martin Luther zich ermee bemoeide en een streep door de rekening trok, toen hij op 31 oktober 1517 zijn 95 stellingen tegen de aflatenhandel aan de kerkdeur van Eisleben spijkerde. Dit gebeurde kort voor de laatste Saturnus-Pluto-conjunctie in steenbok, precies 500 jaar geleden in januari 1518. Het was het begin van het einde van de aflatenhandel. Nu zouden de tussenliggende jaren 2018 en 2019 voor de conjunctie de voorbereidingen kunnen treffen voor een soort 'reset', een 'reformatie', waarin evenals toen, financieel-economische wantoestanden aan het licht gebracht en aan de kaak gesteld worden.

­

Zwarte Maan

­

Het Zwarte Maangebied wordt begrensd door de ware en de gecorrigeerde Zwarte Maan.
In 2017-18 trekt ook het Zwarte Maangebied ook door steenbok.
In de tweede helft van 2017 schuift het gebied over Saturnus; in de eerste helft van 2018 over Pluto.

­

Het Zwarte-Maangebied in de horoscoop laat zich het best omschrijven als een pure essentie, die we echter vaak helemaal niet als zodanig ervaren. Beschouw het als een soort loep waarmee je de dingen haarscherp en oordeelsvrij kunt waarnemen: zien wat ontbreekt, wat teveel is, hoe iets in elkaar zit, welke invloeden ergens van uitgaan en waarop. Het is een vorm van transpersoonlijk ervaren en waarnemen die elke invloed van buitenaf negeert, veelal op een manier die we niet eens in de gaten hebben. Juist omdat het leven vol zit met verplichtingen, conditioneringen, mentale en emotionele belastingen, zijn we geneigd ons ervoor af te sluiten en daarmee ook voor de pure essentie en vermogens die in de kern verborgen zitten.Als zich in dit gebied een planeet bevindt, dan hebben we op de daarmee verbonden energie ook vaak weinig zicht. Zo zullen in het afgelopen half jaar de vormgevende potenties van Saturnus vaak onderkend zijn en in het komende half jaar het belang van de transformerende Plutokrachten niet worden gezien. Hoe dit precies uitwerkt, is moeilijk te voorspellen, maar het is niet ondenkbaar dat de behoudende tegenkrachten van macht en autoriteit nog wel een tijdje zullen proberen hun posities te behouden en versterken. In het bijzonder het weekend van 14-15 april, als Mars - in het Zwarte Maangebied - precies tussen Saturnus en Pluto in staat is hier gevoelig voor. Maar het is natuurlijk ook mogelijk dat dit weekend sterk gekleurd wordt door vernieuwende acties, die het noodzakelijke hervormingsproces van de komende jaren een belangrijke impuls geven.

­

Jupiter

­

Jupiter komt halverwege de schorpioen het jaar in, in conjunctie met Mars.
Op 9 maart retrograde op 23°13' schorpioen.
Op 9 mei oppositie met de Zon op 18°29' stier.
Op 25 mei driehoek met Neptunus op 16°19' vissen.
Op 10 juli direct op 13°21' schorpioen.
Op 19 augustus opnieuw driehoek Neptunus op 15°36' vissen.
Op 8 november naar boogschutter.

­

Jupiter loopt het grootste deel van het jaar door schorpioen. Dit geeft de potentie van zien wat zich onder oppervlakte, tussen de regels door en achter de schermen afspeelt. Daarmee kunnen diepe inzichten, een beter begrip van de zin en bedoeling van alles wat er momenteel gaande is en grote lijnen en samenhangen worden verworven. In die zin kan Jupiter, die zich in 2020 aansluit bij de Saturnus-Pluto-conjunctie, vanuit visie een belangrijke bijdrage leveren aan de noodzakelijke veranderingsprocessen in de komende jaren. Met name in de maanden oktober en november, als Jupiter door het gebied van de slangendrager loopt, kunnen belangrijke beslissingen worden genomen, die op termijn uitermate belangrijk zijn voor helende veranderingsprocessen, met name ten aanzien van milieu, klimaat en vluchtelingenproblematiek. Het onderzoeken en aan het licht brengen van verborgen zaken kan, omdat Jupiter dit jaar samengaat met Mars, echter ook veel weerstand en confrontaties oproepen, die in behoudende kringen zeker niet altijd gewenst zijn en de nodige crises kunnen veroorzaken. Op het persoonlijke vlak worden we door Jupiter op onszelf teruggeworpen. Hij confronteert ons met belemmerende overtuigingen en diepliggende angsten, hetgeen gevoelens van onmacht en andere sterke emoties kan oproepen. Hij vraagt ons over het leven na te denken: wat beweegt mij, op wie kan ik bouwen, wat blijft er over als dat waarmee ik me altijd heb geïdentificeerd wegvalt, mijn werk, mijn status, mijn geld of mijn relatie?
Het gevoel op jezelf te worden teruggeworpen is niet gemakkelijk. Maar het biedt ook de gelegenheid, ons diepste zelf te leren kennen, dat wat we in essentie zijn. Zodra Jupiter in boogschutter komt, gaat het erom dat we ons met onze ervaringen uit de schorpioenfase gaandeweg weer op de toekomst gaan richten. Dat lukt natuurlijk het best als we schoon schip hebben gemaakt en bereid zijn geweest onze overbodige ballast, afhankelijkheden, verstrikkingen, leugens, illusies en alles wat onze verdere ontwikkeling in de weg stond, onder ogen hebben kunnen zien en transformeren.

­

Maan en Mercurius

­

De Maan, symbool voor het volk, staat in tweelingen in 9 (huisdomein van Jupiter). De communicatieplaneet Mercurius staat ertegenover in boogschutter (tekendomein van Jupiter) in 3. Het volk is nieuwgierig en wil weten hoe en waarom dingen zijn zoals ze zijn, erover in gesprek en discussie en... gehoord worden. Dit kan met name in de politiek ook leiden tot felle debatten over de voors en tegens van allerlei zaken en beslissingen die moeten worden genomen.
Nieuwe en Volle Maan zijn krachtige energetische momenten, die actuele thema's kunnen versterken of een nieuwe impuls geven. Verbonden met een andere planeet worden de thema's die deze planeet representeert, geactiveerd.

­

De Nieuwe Maan van 17 maart valt samen met Chiron. Dit kan wijzen op het tegenkomen van onverwerkte pijn of oud-zeer-thema's en biedt de gelegenheid hieraan te werken en deze op te lossen.
De Nieuwe Maan van 16 april valt samen met Uranus. Hierin kunnen onverwachte gebeurtenissen nieuwe kansen geven, belangrijke stappen te zetten of veranderingen teweeg te brengen.
De Volle Maan van 28 juni valt op Saturnus, hetgeen thema's als beperking tot het wezenlijke, verantwoordelijkheid en weloverwogen stappen zetten om doelen te bereiken op de voorgrond brengt.
Met de Nieuwe Maan van 13 juli, die precies tegenover Pluto valt, worden crisis- en machtsthema's en zaken van dringende verandering nog eens onder de aandacht gebracht.
De Volle Maan van 27 juli valt precies samen met Mars en werkt extra sterk omdat hij samengaat met een verduistering. Thema's als wilskracht, actie, aanpakken, de strijd aangaan, doorzetten en voor jezelf opkomen worden actueel.
De Nieuwe Maan van 9 september valt tegenover Neptunus, waarmee je geconfronteerd kunt worden met onduidelijkheden, leugens, illusies, maar ook meer zicht kunt krijgen op je diepste verlangens en dromen.
De Volle Maan van 25 september valt opnieuw op Chiron, waarmee het proces en de thema's van 17 maart een nieuwe impuls krijgen.
De Volle Maan van 24 oktober valt opnieuw op Uranus, waarmee het proces en de thema's van 16 maart een nieuwe impuls krijgen.
De Volle Maan van 23 november valt op Jupiter. Deze nodigt uit, de ervaringen en inzichten van het afgelopen jaar, de tijd dat Jupiter door schorpioen liep, om te gaan zetten naar nieuw beleid en nieuwe toekomstperspectieven.

­

Neptunus en Chiron

­

Neptunus loopt het hele jaar in vissen en beweegt zich tussen 11°54' en 16°30', de graad waarop hij op 19 juni retrograde gaat lopen.
Op 25 mei en 19 augustus driehoek met Jupiter.
Chiron loopt door de laatste graden van vissen en gaat op 17 april voor het eerst naar ram.
Vanaf 26 september is hij tot het eind van het jaar terug in vissen.

­

Met Neptunus en Chiron in vissen in 6 lijkt het erop, dat er op arbeidsgebied dit jaar nog niet zoveel verandert. Veel oneerlijkheid, onzekerheid en oud zeer wordt weliswaar aan de orde gesteld, maar er zal ook veel worden verzwegen, ondoorzichtig blijven of als illusie worden afgedaan, waardoor echte veranderingen uitblijven. Tegelijkertijd zijn er ook kleinschalig nieuwe en vernieuwende initiatieven op arbeids- en milieugebied te verwachten, die later als voorbeeld kunnen dienen voor echte vernieuwingen op de arbeidsmarkt.

­

Tenslotte geeft deze horoscoop ook aan dat we deze tijd moeten leren samenwerken, ons te verbinden met anderen die vergelijkbare ideeën hebben, zonder overigens onze eigenheid uit handen te geven. Dat vraagt in eerste instantie veel luisteren, delen en overleggen hoe we het best gezamenlijk aan onze doelen kunnen werken.

­

Ik ben benieuwd naar commentaar, reacties en aanvullingen op deze duiding.

Gegevens

Geschreven: 19 november 2017

De komende Saturnus-Pluto-conjunctie van 2020

                                --samenvatting --

In 2020 vindt een drievoudige conjunctie plaats tussen Pluto, Saturnus en Jupiter in steenbok. De rij begint met een Saturnus-Pluto-conjunctie, gevolgd door een drievoudige Jupiter-Pluto-conjunctie en de reeks eindigt met een Jupiter-Saturnus-conjunctie. Zo'n geconcentreerd samengaan van drie langzame planeten komt zelden voor en belooft zowel collectief als individueel een belangrijke periode.

De intrede van Saturnus in zijn eigen domein - op 20 december 2017 - kunnen we beschouwen als een opmaat voor de komende Saturnus-Pluto-conjunctie. De huidige Saturnus-Pluto-cyclus is eind 1982 in weegschaal is begonnen en eindigt met de conjunctie in 2020. Ook toen zagen we een inluidende periode van ruim 2 jaar die begon toen Saturnus het teken weegschaal binnenging. En evenals nu hadden we in die periode een drievoudige conjunctie tussen Pluto, Saturnus en Jupiter.
Ook de graadpositie vertoont frappante overeenkomsten: toen Saturnus (samen met de Zon) in september 1980 de weegschaal binnenkwam, stond Pluto op 20° van dat teken. Nu, met de intrede van Saturnus in steenbok (eveneens samen met de Zon), zal Pluto op 18° staan. In beide situaties duurt het ruim 2 jaar voor de conjunctie tussen beide planeten tot stand komt.

We kunnen dus met recht aannemen, dat als we de ontwikkelingen in de periode 1980-82 onderzoeken, we op zijn minst een beeld kunnen krijgen van wat zich de komende jaren kan ontvouwen. Daarbij valt nog wel te bedenken, dat de periode 1980-82 wellicht een milde afspiegeling zal zijn van de komende jaren, vanwege de weegschaalachtergrond, die over het algemeen een wat vriendelijkere en zachtere uitstraling heeft dan steenbok.

Jupiter-Saturnus-Pluto-conjuncties vinden overigens niet plaats in een ritme van 40 jaar, maar zijn veel zeldzamer. Dat heeft te maken met het gegeven, dat tussen de tijd tussen Saturnus-Pluto-conjuncties door de excentrische baan van Pluto onregelmatig is, en dus afhankelijk van de plaats van Pluto in de dierenriem.Voor de laatste grote conjunctie van dit drietal vóór 1981-82 moeten we 100 jaar terug: deze was in 1881-83 in stier. Daarvoor was het ruim 60 jaar terug tot 1819-21 en daarvoor zelfs 140 jaar tot 1680-83.De eerstvolgende periode met een dergelijke drievoudige conjunctie vindt pas plaats in 2179-81 in kreeft.

 

De betekenis van een Pluto-Saturnus-Jupiter-conjunctie

Bij de duiding van drievoudige conjuncties geeft de conjunctie tussen de twee langzaamste planeten en het teken waarin dat gebeurt het voornaamste thema aan. Evenals nu was ook in de periode 1981-82 de Saturnus-Pluto-conjunctie bepalend. Door de weegschaalachtergrond stond deze conjunctie vooral in het teken van goede relaties opbouwen, want men wist dat met samenwerking, goede afspraken en wederzijdse ondersteuning  meer te bereiken valt dan alleen.

Gegevens

Geschreven: 25 juli 2017

 

CHRONOS EN KAIROS

 

 

Tijd is een vreemd fenomeen. Het speelt een enorm belangrijke rol in onze tegenwoordige maatschappij: Onze agenda's staan bol van afspraken, we vliegen van de ene naar de andere activiteit en hebben het druk, druk, druk...
Iedereen weet dan ook, hoe dit mechanisme werkt. Even kijken naar de stand van de wijzers of de volgorde van de getallen van de klok en we weten hoe laat het is. En met een beetje extra rekenwerk kunnen we ook bepalen hoe lang we nog nodig hebben om een taak af te ronden of op tijd bij onze volgende afspraak te zijn. Tijd is dan ook iets waar we aan gewend zijn en niet meer bij stil staan...

Tijd is nodig om te bepalen, hoe laat iets begint én om er voor te zorgen dat wij dan op hetzelfde moment aanwezig zijn. Oorspronkelijk werd de tijd afgeleid uit de draaiing van de aarde om zijn eigen as en de beweging van de aarde om de zon. Later hebben we afgesproken dat een dag 24 uur duurt, dat een uur onderverdeeld wordt in 60 minuten en een minuut in 60 seconden. Zo kunnen we precies meten dat een treinreis van Enschede naar Amsterdam 2 uur en 14 minuten duurt, of 2 uur en 19 minuten, als je onder-weg moet overstappen, vooropgesteld natuurlijk, dat de trein onderweg geen vertraging oploopt. We hebben ook gemeten dat het wereldrecord 100 meter hardlopen voor mannen in 9,58 en dat voor vrouwen in 10,49 seconden plaatsvond.
Tegenwoordig wordt er gebruikt gemaakt van atoomklokken die de duur van een seconde tot op 17 cijfers achter de komma nauwkeurig vastleggen. Een atoomklok is gebaseerd op de trillingen van atomen. De frequentie van deze trillingen is zo constant en onafhankelijk van de omgeving, dat de afwijking van een atoomklok minder dan 1 seconde per 5 miljard jaar bedraagt.

Naast de absolute tijd bestaat ook de nominale tijd. In een nominale schaal worden eigenlijk alleen num-mers toegewezen aan bepaalde zaken, om ze van elkaar te kunnen onderscheiden. Denk bv. aan bankrekeningnummers. Een nominaal tijdsysteem maakt gebruik van een tijdrekening, waarin een kalendersysteem, een tijdzone en het al dan niet gebruiken van zomertijd zijn gedefinieerd.

Als we wat dieper ingaan op het fenomeen tijd, wordt het toch wel wat ingewikkelder.
Er zijn verschillende takken van wetenschap die zich bezig houden met de tijd:
Biologen onderzoeken het aangeboren mechanisme in een levend organisme, waarbij bepaalde lichamelijke functies met een zekere regelmaat plaatsvinden, de zogenaamde biologische klok. Denk bv. aan ons slaap-waakritme, de menstruatiecyclus of de vogeltrek. Natuurkundigen houden zich op het gebied van tijd bezig met de Einsteins relativiteitstheorie, die zegt dat je sneller beweegt of als de zwaartekracht toeneemt, de tijd langzamer zal gaan.
Verder zijn er de filosofen die zich al eeuwenlang over het verschijnsel tijd hebben gebogen. Dit varieert van filosoferen over de vraag of de tijd überhaupt wel bestaat, of gewoon iets is dat wij als mens zelf hebben verzonnen. Tijd is immers niet tastbaar en er is geen waarnemingsorgaan voor is gevonden - tot het onderzoeken waarom dezelfde vijf minuten in de armen van je geliefde veel korter duren dan die in de stoel van de tandarts...
De manier waarop we tijd beleven, dat wil zeggen zonder de hulp van een klok, is uitermate subjectief en afhankelijk is van heel veel factoren.

 

Perceptie van tijd

Iedereen kent het verschijnsel dat dezelfde tijdseenheid korter of langer kan duren. 'De tijd vliegt' zeggen we als we ons lekker voelen en goed vermaken. Een geweldig uitstapje kan zomaar 'voorbij vliegen'. Voor sommige ouders lijkt de baby- en kindertijd eeuwen te duren, maar als het kind eenmaal volwassen is, vraagt men zich af waar de tijd gebleven is. Tijd kan ook tergend langzaam gaan, vooral als we met onaangename zaken te maken hebben: als we de les gelezen krijgen, we een vervelend onderzoek moeten ondergaan, bij de kassa in de rij staan, in de kou op de bus staan te wachten of een tijdens een oersaaie vergadering. Tijd maakt ons ongeduldig, frustreert ons en legt ons op wat we moeten doen.
Iedereen lijkt tijdgebrek te hebben. 'Ik heb geen tijd' is dan ook een van de meest gebruikte zinnen die mensen uitspreken. Soms gebruiken we het als excuus: We hoeven iets waar we eigenlijk geen zin in hebben niet te doen. Tegelijkertijd geven we hiermee ook aan een volle agenda te hebben, hetgeen ons interessant maakt. En een bijkomend voordeel is, dat het een alom geaccepteerde uitspraak is en zelden iemand daarover zal doorvragen.
Het onvoldoende tijd hebben is een gevoel, dat nauw samenhangt met onze cultuur. We worden geacht mee te doen en om erbij te horen, moeten we ons inzetten, presteren en hetzelfde (of meer) doen dan een ander.
De factor tijd vraagt voortdurend om keuzes en opofferingen. We moeten prioriteiten stellen: wat is belangrijk, wat kan wachten? Omdat we vaak moeite hebben met zulke keuzes, vluchten we gemakkelijk in bezigheden die helemaal niet van belang zijn, gewoon omdat we in de veelheid van dingen die we moeten, het liefst beginnen met de dingen die leuker en vertrouwder zijn, zelfs al geven ze op den duur geen enkele bevrediging. En dan zeggen we later: "Had ik maar..."

 

De tijd dringt...

Tijd lijkt voortdurend te dringen. Op veel terreinen in ons leven staan we onder druk. We verwachten dat de tijd een antwoord wil. We moeten nu vertrekken, anders missen we de laatste bus... We moeten nu beslissen, anders is de aanbieding voorbij... We moeten nu beginnen, anders zijn we niet op tijd klaar... De tijd forceert ons tot acties, uitspraken en maatregelen, die we - met meer of minder tijd - wellicht anders hadden besloten.
In onze cultuur is het de bedoeling dat we overal op tijd komen. 'Te laat komen' wordt gezien als verkeerd en 'te vroeg komen' als ongewenst of raar. Wie vaak te laat komt krijgt een stempel. Het wordt opgemerkt, er wordt geroddeld, men krijgt een slechte indruk, je riskeert zelfs je positie. Ook in groter verband wordt het streven naar punctualiteit als vanzelfsprekend gezien. Als de trein een paar minuten te laat is, roept dat irritatie op, evenals langer in een wachtkamer zitten dan gepland of een kassière die een praatje maakt met de klant voor ons en onze tijd verspilt. En wie de tijdsnorm overschrijdt, voelt zich schuldig, schaamt zich, en vervloekt... de factor tijd!

 

De tijd dwingt...

We worden geleefd door de tijd. De klok bepaalt voor een belangrijk deel wat we moeten doen. hij wijst ons op etenstijden, bedtijden, tijd om van huis te gaan, tijd om te werken, tijd om de kinderen te halen, tijd voor dit en tijd voor dat. En als we niet thuis zijn nemen we een horloge of mobiel mee om ons te blijven attenderen op de tijd: Na een lange werkdag wil je naar huis, maar de klok zegt dat je nog een uur moet doorwerken... 'Het is vroeger dan u denkt' had ik tijdens een van mijn eerste vakantiebaantjes op een kaartje geschreven en stiekem onder de klok op kantoor gehangen, om uitdrukking te geven aan het oersaaie werk dat ik moest doen. Het kaartje was snel weer verdwenen, maar er werd weken later nog over gepraat...
Je verheugt je op iets leuks, maar het duurt nog zo lang... Je wilde nog iets doen, maar het is al te laat... Veel goede ideeën worden nooit uitgevoerd. Omdat de tijd niet rijp is, omdat de klok iets anders zegt, omdat het te vroeg is... of te laat. En de dingen die we zomaar spontaan willen doen, doen we maar niet, tenzij het ons lukt, ze in ons 'schema' in te passen. We zijn allemaal slaven van de tijd.

 

Vadertje Tijd, Magere Hein en Saturnus

Zoals gezegd, tijd is onverbiddelijk. En alles om ons heen is vergankelijk, misschien wel de zwaarste last voor ons. Maar we hebben één zekerheid die aan het eind van ons leven op ons wacht: Tijd doodt meer mensen dan alle legers in de wereld bij elkaar en tijd vernietigt meer mensen dan welke dictator ook. Tijd is een massamoordenaar, onze grootste vijand en het enige begrip in de wereld waar we geen enkele zeggenschap over hebben.
De personificatie van de dood is Magere Hein. Hij wordt meestal afgebeeld als een gedaante die gehuld is in een donker gewaad met een kap over het hoofd en een zeis bij zich draagt. De zichtbare lichaamsdelen van Magere Hein laten zien dat hij een (levend) geraamte is. Het gaat dan om de benige hand waarmee hij zijn zeis vasthoudt en soms zijn schedel. De zeis symboliseert het feit dat de dood iedereen treft: een zeis maait alle korenhalmen om. Magere Hein staat ook symbool voor de (alles verslindende) tijd. Behalve een zeis draagt hij dan ook vaak een zandloper bij zich. Meestal wordt de tijd echter voorgesteld als Vadertje Tijd, een oude (maar nog wel levende) man die eveneens een zandloper en een zeis bij zich draagt.

Astrologisch gezien is Saturnus de planeet die geassocieerd wordt met de tijd. Hij vertegenwoordigt kwaliteiten als doelgerichtheid, planning, structuur, verantwoordelijkheid en volharding. Dit zijn allemaal kwaliteiten die alles te maken hebben met tijd. Zodra we een doel hebben, moeten we in de eerste plaats kunnen inschatten, hoeveel tijd we nodig hebben dat te bereiken. Daarnaast is het van belang te weten welke stappen we moeten zetten en in welke volgorde we die moeten uitvoeren om het gestelde doel te halen. Vervolgens hebben we de nodige discipline, volharding en verantwoordelijkheid nodig om naar het gestelde doel toe te werken.

 

Chronos en Kairos

Tijd heeft twee gezichten: Chronos en Kairos.
Chronos is een figuur uit de Griekse mythologie. Hij stamt af van de oergod Chaos en wordt meestal voorgesteld als een oude man met lange grijze baard.
Chronos vertegenwoordigt de kloktijd, de tijd die we ruimtelijk maken in een lijn of cirkel, de tijd die uit eenheden bestaat die neutraal en gelijk zijn. Hij staat voor de lineaire, meetbare tijd, de kloktijd die we aflezen, de tijd waarin we afspraken maken en gericht van de ene naar de volgende activiteit gaan, de tijd waarin we doel- en resultaatgericht te werk gaan en de tijd die we altijd tekort komen en die bevochten moet worden. Woorden als 'chronologisch' (in de tijd opvolgend), 'chronisch' (langdurig) en kroniek (chronologisch tijdverslag) zijn hiervan afgeleid.
Chronos wordt vaak verward met de Titaan Kronos, die op verzoek van zijn moeder Gaia, zijn vader Oeranos ontmant en zelf de heerschappij overneemt.

De tegenhanger van Chronos is Kairos. Hij wordt beschouwd als zoon van Zeus, maar wordt ook zoon van Chronos genoemd. In de mythologische verhalen speelt hij geen rol van betekenis. Pas door een bronzen beeld van Lysippos van Sicyon, de hofbeeldhouwer van Alexander de Grote in de 4e eeuw voor Christus, kreeg hij een late plek in de Olympische godenhemel. 

Kairos is evenals Chronos een personificatie van de tijd, maar dan van de innerlijke tijdsbeleving, die los staat van de kloktijd. Hij vertegenwoordigt de gelegenheid, het juiste moment om iets voor elkaar te krijgen. Hiervoor is aandacht, rust en concentratie nodig. Pas dan biedt Kairos kansen voor een doorbraak, voor vernieuwing, schoonheid, inzicht en daadkracht. Kenmerkend voor de beleving van Kairos is, dat we achteraf nauwelijks besef hebben van de (meetbare) tijdsduur.

Kairos is altijd jong en mooi, want er is steeds weer een nieuwe gelegenheid die schoonheid voort kan brengen. Hij wordt meestal afgebeeld zonder kleren en kaal, afgezien van een haarlok op zijn voorhoofd. De betekenis hiervan is, dat je een kans kunt grijpen als je hem aan ziet komen, maar achteraf is er geen mogelijkheid om die weer terug te halen. Net als Hermes wordt hij vaak afgebeeld met vleugels aan zijn voeten, omdat de gelegenheid snel weer voorbij is. Zijn symbolen zijn het scheermes en de weegschaal, wat benadrukt dat de gelegenheid een kritiek moment is: scherp onderscheidend en doorslaggevend voor het vervolg.
Kairos wordt ook weergegevens als 'Caerus', een vertaling van de naam naar het Latijn. De Romeinse equivalenten zijn de godin Occasio en de god Tempus. Ook Fortuna wordt met hem vergeleken.
Spontane ingevingen, goede ideeën en verhelderende inzichten komen vooral op momenten dat we even de tijd 'vergeten', dat we wegdromen, voor ons uit staren, opgaan in een mooi stuk muziek, een fietstocht of wandeling door de natuur maken. Als we de tijd nemen, bezinnen, reflecteren, mediteren en het idee van tijd verliezen, kunnen we helemaal in het nu zijn en beseffen dat er uren zijn verstreken, zonder dat we het merkten.

Chronos en Kairos, de twee gezichten van tijd. Chronos is overduidelijk in ons leven aanwezig. Kairos is vaak ver te zoeken. Lege momenten worden al snel opgevuld met onze telefoon en tv, met sociale media of games.
Beide tijdsbelevingen, Chronos en Kairos, zijn zinvol en waardevol en het gaat uiteraard om het vinden van de juiste balans. Chronos hebben we nodig om ons sociaal en maatschappelijk leven in te richten. Zonder Chronos zouden we niet op hetzelfde moment bij die vergadering of dat concert zijn. Maar Chronos schiet ook tekort, want tijd is immers niet alleen maar ruimtelijk en in blokjes van precies hetzelfde op te delen. Tijd 'duurt' net als wijzelf en alles wat we doen. Tijd duurt soms korter en soms langer; hij is gevuld en gekleurd. De neutrale kloktijd brengt de ervaren en geleefde tijd in de verdrukking.

Door Kairos ontstaat vernieuwing en bevlogenheid. Hij is aanwezig als we niet op de klok kijken, maar ondergedompeld worden in wat we doen. Deze ervaring van tijd is moeilijk te omlijnen. Het staat voor het juist ogenblik, voor creativiteit en vernieuwing. Een tijd waarin je de tijd even vergeet en geconcentreerd bent, in een boek, in mooie muziek of in de ogen van je geliefde opgaat. Kairos is bijvoorbeeld ook het moment dat een vastgeroest patroon ineens losschiet en er iets nieuws ontstaat, doordat je opeens vanuit een andere invalshoek kunt kijken. Dit gebeurt onverwacht en ongepland. Kairos is persoonlijk en voor iedereen anders.
De balans tussen Chronos en Kairos is die tussen meetbare en ervaarbare tijd, tussen resultaat- en procesgerichtheid, tussen lineaire en innerlijke tijd en de balans tussen actie en bezinning.

 

Op verhaal komen met Kairos

Het Griekse woord 'σχολή' (skholḗ) betekent letterlijk 'vrije tijd' of 'niets doen' om tot iets nieuws te komen. Van dit Griekse woord is ons woord 'school' afgeleid. De meeste scholieren en studenten zullen zich niet herkennen in de oorspronkelijke betekenis van het woord school. De druk om te presteren, op tijd klaar te zijn met opdrachten en goede cijfers te halen wordt naarmate de schooltijd vordert steeds hoger.
Vroeger waren onze leraren verhalenvertellers. Met een verhaal werd nieuwe lesstof geïntroduceerd en door het verhaal in zich op te nemen, kon de leerling zich een beeld vormen. Een verhaal heeft een begin en een einde. De verteller richt zich op zijn gehoor en past het verhaal aan zijn omgeving aan. Het is een samenhangend geheel en daarom beter te onthouden dan een opsomming van feiten. Maar goed luisteren naar een verhaal is hard werken. De luisteraar moet hoofd- en bijzaken van elkaar scheiden, evenals verbale en non-verbale elementen. Een verhaal is begrensd. Het eindigt en daarna is er weer ruimte voor een nieuw verhaal.
Maar de verhalen zijn grotendeels verdwenen. De leraren hebben geen tijd meer voor verhalen, omdat zij teveel andere taken hebben gekregen en veel leerlingen zijn niet meer in staat te luisteren. Zij lijden aan sociale-media-verslaving en digibesitas. Zij moeten nodig weer op verhaal komen. 'Op verhaal komen' betekent op adem komen, tot rust komen, om zich daarna weer met iets nieuws bezig te kunnen houden, een nieuw verhaal te kunnen ontvangen.

 

Hoe valt Kairos te verklaren?

Met onze zintuigen ervaren we de wereld. We zien kleuren, horen geluiden, proeven smaken, ruiken geuren en voelen texturen.
Maar welk gevoel of welke zintuigen gebruiken we bij het waarnemen van de tijd? Dat is zeker niet gekoppeld aan één bepaald zintuig. Sterker nog, het lijkt vreemd om te zeggen dat we tijd kunnen zien, horen of voelen passeren. Zelfs als we al onze zintuigen voor een tijdje afsluiten, kunnen we nog steeds het verstrijken van de tijd ervaren door het veranderende patroon van ons enken. Misschien hebben we los van de vijf zintuigen een speciale functie voor het ervaren van tijd. Ook is het mogelijk dat we tijd waarnemen door middel van andere dingen.

Eigenlijk nemen we niet tijd als zodanig waar, maar de veranderingen of gebeurtenissen ín de tijd. Er zijn verschillende processen die ons bewust maken van tijd, die invloed hebben op de manier waarop we denken wat tijd echt is. Bij onze tijdwaarneming lijkt het logisch om te spreken van het waarnemen van de ene gebeurtenis na de andere (de donderslag als volgt na bliksemflits). Maar bij het horen van een kort stukje muziek, lijken we dat te horen op één en hetzelfde moment. Daarnaast horen we - omdat een stukje is met een tijdsduur en geen los akkoord - ook de afzonderlijke noten als opeenvolgend en dus als iets dat zich over een zekere tijdsduur uitstrekt. Dat betekent dat onze perceptie van de tijdsduur van onlosmakelijk verbonden is met het geheugen. Een van de kenmerken van een gebeurtenis in ons geheugen (en misschien in het bijzonder onze herinnering aan het begin en einde ervan) is, dat we in staat zijn om hiermee een overtuiging te vormen over de duur ervan. Kennelijk zijn we in staat iets waar te nemen als langer durend dan het moment van nu. We meten de gebeurtenis of het tijdsinterval onafhankelijk van de geest middels een psychologische proces.

Een secondewijzer zien bewegen is iets anders dan zien dat de uurwijzer is verplaatst. Het is niet zo, dat we de huidige positie van de secondewijzer zien en herinneren waar die een seconde geleden was: we zien gewoon de beweging zelf. Hieruit kunnen we het volgende afleiden:
1. We nemen beweging waar.
2. Wat wij waarnemen, zien we in het hier en nu.
3. Beweging heeft een tijdsduur.
Dus: Wat we waarnemen als één moment vindt plaats gedurende een tijdsduur. En hierin ligt Kairos besloten. Want Kairos vinden we als de Chronos-tijd vergeten. En waar gebeurt dat? Juist in het luisteren naar muziek, waarbij de niet meer de afzonderlijke noten in chronologische volgorde horen, maar opgaan in het geheel. Of bij het lezen van een boek, waarbij we niet meer woord voor woord en zin voor zin lezen, maar verdwijnen in het verhaal...

 

Een begin, een beginsel, een visie

Als we een plan hebben dat we willen realiseren, een gedachte die we willen volgen, hebben we tijd nodig. Veel mensen stellen het beginnen aan het uitvoeren ervan keer op keer uit. Maar intussen gebeurt er al wel het een en ander in je hoofd. We denken na over de aanpak, maken ons een voorstelling van het resultaat en proberen een beeld te vormen van de verschillende fases in het project. Mijmeren en dagdromen zijn essentiële fasen in dit proces. En als je dan echt begint, heb je al een heleboel voorwerk gedaan, een uiterst belangrijk onderdeel van het proces: een goed begin is het halve werk.

Het woord begin is verwant aan het woord beginsel. Een beginsel is de basis van een theorie of systeem met normen, regels en principes waar je je aan wilt houden. Een nieuw begin heeft een duidelijk beginsel nodig en je reflecteert op beginselen om tot een visie te komen. Een visie is iets anders dan 'de olifant die het uitzicht belemmert', zoals Rutte dat in zijn H.J.Schoo-lezing in 2013 aan het begin van zijn regeerperiode noemde. Het tegenovergestelde is waar: Een visie biedt juist een vergezicht!

Maar er is meer nodig voor een nieuw begin: Om te beginnen moed, en vervolgens overtuigingskracht, energie, enthousiasme en de juiste timing.
We komen pas in beweging als we iets willen veranderen. We zien dat iets beter kan en daar ontwikkelen we een visie op. Het vereist moed om met een nieuw initiatief te starten, want vaak stuiten we op bestuurders die liever de bestaande structuur in stand houden. We moeten niet te conformistisch zijn en alle betrokkenen ervan overtuigen dat verandering noodzakelijk, of op z'n minst zinvol is. Moed is ook nodig om 'nee' te zeggen, en dat roept vaak weerstand op. Dan hebben we overtuigingskracht en energie nodig om vol te houden.
Kritiek is een belangrijke voorwaarde voor creativiteit. En overtuigen doe je met enthousiasme en een positief verhaal. Enthousiasme komt voort uit inspiratie, bezieling en levenskracht.

Intuïtie is noodzakelijk op het beslissende moment, net als de rationele analyse. Intuïtie is empathisch bewustzijn. Voelen wat er in de lucht hangt, wat nodig is. Intuïtie zit tussen kennen en voelen in, het is een invoelend denken dat bijdraagt aan een menselijker samenleving.

Met het belang van de juiste timing komen we weer terug bij Kairos. Het Kairos-moment is het juiste moment om 'ja' te zeggen, om een nieuw inzicht te verzilveren. Voor dat beslissende moment is intuïtie noodzakelijk, net zoals de rationele analyse vooraf van belang is. 'Komt tijd, komt raad' is een oud gezegde. Intuïtie is empathisch bewustzijn, voelen wat er in de lucht hangt, wat nodig is. Intuïtie zit tussen denken en voelen in, het is een invoelend denken of een gevoel dat met de juiste ingeving wordt bevestigd.

Op de klokkentoren van de Beurs van Berlage staan twee spreuken:'
Beidt Uw Tijd' en 'Duur Uw Uur'.
Beide bedoelen ze hetzelfde: 'Blijf waakzaam, doe niets overhaast, maar grijp je kans als die zich voordoet'.
Volgens oud gebruik slaat de klok vlak voor het moment dat de beurshandel gaat beginnen. Vroeger was dat om 13:30 uur; tegenwoordig is dat van 8:55 - 9:00 uur.

 

Tijd in de horoscoop

Een horoscoop (letterlijke betekenis: 'kijken naar het uur') zelf is een momentopname van een bepaald moment in de tijd. Deze laat zien hoe dat specifieke moment er aan de sterrenhemel uitzag.
Chronos en Kairos worden in de horoscoop weerspiegeld door Saturnus en Neptunus, met Uranus als schakelaar. Maar ook Mars en Venus vertegenwoordigen facetten van de tijd. Met Mars zijn we actief, willen we verder, opschieten en nemen we vaak te weinig tijd om dingen voor te bereiden, te doen of af te ronden. Met de tegenpool Venus nemen we juist meer de tijd, tijd om te luisteren, om ons af te stemmen, tijd om te rusten, te luieren, te genieten. De transits en progressies laten de tijden van verandering zien.

 

Waar is Kairos?

Van de oude Grieken tot aan de Verlichting bestonden Chronos en Kairos naast elkaar. Gaandeweg is Chronos steeds meer ruimte in gaan nemen. In de negentiende eeuw zijn we arbeid gaan meten in kloktijd en moeten we steeds meer presteren in dezelfde hoeveelheid tijd om de economische groei te bevorderen. Zo is tijd gaandeweg onze vijand geworden. En hoewel er in de loop van de tijd vele tijdbesparende machines en apparaten zijn gekomen, hebben we minder tijd dan ooit tevoren. Nog altijd regeert Chronos.

Jaarlijks worden er in Nederland miljarden uitgegeven aan maatregelen tegen stress, vermoeidheid, burn-out en concentratie-problemen. Uit onderzoek blijkt dat één op de drie kinderen in Nederland last heeft van stress. Onze samenleving wordt gedicteerd door technologische ontwikkelingen. Daar hebben we baat bij. We zijn bereikbaarder geworden en hebben gemakkelijk en snel toegang tot veel informatie. Maar onze verhouding met de digitale wereld is scheefgegroeid. Daardoor zijn we permanent aan het werk, worden we steeds vermoeider en hebben we steeds meer last van verslavingsproblemen. Er is iets mis gegaan in onze relatie met tijd.

We hebben Kairos nodig. Dat is de tijd, die tot leven komt als de klokken zwijgen. Dan is er tijd voor echte aandacht, tijd om tot rust, tot dagdromen, tot een visie te komen. Kairos is de stilte in de tijd. Kairos is jouw tijd. Je vindt hem weer door één ochtend in de week niet in te vullen. door paar uur per dag je telefoon uit te zetten, door af en toe niets te doen, door te luisteren naar muziek, een verhaal te lezen, te wandelen, naar de wolken te staren of te dagdromen.
En misschien, heel misschien vind je dan opeens in Kairos, onverwacht, hét moment, met een ingeving, een idee, een inzicht waar je warm en enthousiast van wordt, waar je energie van krijgt, waarmee je je weer kunt opladen.

 

De tijd duurt één mens lang
Remco Campert

 

Hans Planje
juli 2017

 

Bronnen:

Joke J. Hermsen - Kairos, een nieuwe bevlogenheid - Arbeiderspers, 2014
J.J.A. Mooij - Tijd en Geest, een geschiedenius - Agora, 2001
Lorraine G. Allen - The Perception of Time - Perception & Psychophysics nr. 26, 1979
Stanford Encyclopedia of Philosophy - The Experience and Perception of Time, 2000 & 2015